ADR Danışmanlığı Tehlikeli Madde Güvenlik Danışmanlığı
İDO ADR danışmanlığı Tehlikeli Madde Güvenlik Danışmanlığı Hakkında Tebliğ uyarınca, işletmelere Tehlikeli Madde Güvenlik Danışmanlığı hizmetini vermektedir.
Tebliğe göre, tehlikeli madde taşımacılığı sürecinde yer alan ve bir takvim yılı içerisinde net elli ton ve üstü miktarlarda işlem yapan ve miktarına bakılmaksızın ADR Bölüm 1.1.3.6.3’te yer alan tablodaki taşıma kategorisi sıfır olan tehlikeli maddelerle iştigal eden ve tehlikeli madde taşımacılığı sürecinde yer alan, gönderen, paketleyen, yükleyen, dolduran ve boşaltan olarak faaliyette bulunan işletmeler 30 Haziran 2015’ten itibaren Tehlikeli Madde Güvenlik Danışmanı çalıştırmak zorundadır.
Yönetmelik kapsamındaki firmalar 30 Haziran 2015 tarihine kadar faaliyetlerini ADR’ye uygun hale getirmek durumundadırlar.
Bu süreçte izlenmesi gereken yol haritası şu şekilde olacaktır:
- Firmanın tehlikeli madde faaliyet belgesi alması zorunluluğun tespiti
- Tehlikeli madde faaliyet belgesi başvurusu
- Muafiyetlerin, sınırlı ve istinai miktarda taşıma imkanlarının tespiti
- Ambalajlar, araçlar ve tanklarla ilgili zorunlulukların yerine getirilmesi
- Ambalajlar için ADR’ye uygun etiketlerin kullanımı
- Araçlarda ve taşıma birimlerinde ADR’ye uygun plakaların kullanımı
- Faaliyet kapsamı içindeki tehlikeli maddelere uygun ambalaj veya tankların tespiti
- Ambalajlar, tanklar ve taşıma birimleri için test ve muayene gerekliliklerinin yerine
getirilmesi
- Personele gerekli eğitimlerin verilmesi
- Yıllık rapor taslaklarının oluşturulması
- Güvenlik Planlarının oluşturulması
TMGD (Tehlikeli Madde Güvenlik Danışmanlığı) Hizmeti
Tehlikeli madde güvenlik danışmanının görev ve yükümlülükleri
MADDE 23;
(1) Danışmanın asıl görevi, işletmenin başındaki kişinin sorumluluğu altında, yapılan işin gereklilikleri kapsamında en uygun araç ve faaliyetleri belirleyip kullanımını sağlayarak, en güvenli yolla bu faaliyetlerin yönetimini kolaylaştırmaktır.
(2) İşletme içerisindeki faaliyetler göz önüne alındığında, bir danışman başlıca aşağıdaki görevleri yapar:
a) Tehlikeli maddelerin taşınmasında uluslararası anlaşma ve sözleşme (ADR/RID) hükümlerine uyulduğunu izlemek.
b) Tehlikeli maddelerin ADR/RID hükümlerine göre taşınması hususunda işletmeye öneriler sunmak.
c) İşletmenin tehlikeli maddelerin taşınması ile ilgili yıllık faaliyet raporunu, yıl sonu itibariyle ilk üç ay içerisinde hazırlamak ve elektronik ortamında İdare’ye ibraz etmek.
ç) Taşınacak tehlikeli maddelere ilişkin ADR’deki zorunluluklar ile uygunluk prosedürlerini belirlemek.
d) İşletmenin faaliyet konusu olan tehlikeli maddelerin taşınmasında kullanacağı taşıma araçları satın alınırken rehberlik etmek.
e) Tehlikeli maddelerin taşınması, yüklenmesi ve boşaltımında kullanılan teçhizatın kontrolüyle ilgili prosedürleri belirlemek.
f) Ulusal ve uluslararası mevzuat ve bunlarda yapılan değişiklikler hakkında, işletme çalışanlarına göreve yönelik eğitim vermek veya almalarını sağlamak ve bu eğitimin kayıtlarını muhafaza etmek.
g) Tehlikeli maddelerin taşınması, yüklenmesi veya boşaltılması sırasında bir kaza veya güvenliği etkileyecek muhtemel bir olay meydana gelmesi durumunda uygulanacak acil durum prosedürlerini belirlemek, çalışanlara bunlarla ilgili tatbikatları periyodik olarak yaptırmak ve bunların kayıtlarını tutmak.
ğ) Kazaların veya ciddi ihlallerin tekrar oluşmasını önleyecek tedbirlerin alınmasını sağlamak.
h) Alt yüklenicilerin veya üçüncü tarafların seçiminde ve çalıştırılmasında tehlikeli maddelerin taşınmasıyla ilgili mevzuatın öngördüğü özel şartların dikkate alınmasını sağlamak.
ı) Tehlikeli maddelerin taşınması, doldurulması veya boşaltılmasında yer alan çalışanların, operasyonel prosedürler ve talimatlar hakkında bilgiye sahip olmalarını sağlamak.
i) Tehlikeli malların taşınması, yüklenmesi veya boşaltılmasında muhtemel risklere karşı hazırlıklı olmak için, ilgili personelin farkındalığını artırmaya yönelik önlemler almak.
j) Tehlikeli maddenin sınıfına göre taşıma sırasında taşıtta bulunması gereken doküman ve güvenlik teçhizatlarının taşıma aracında bulundurulmasına yönelik talimatları oluşturmak.
k) İşletme güvenlik planını hazırlayarak planın uygulanmasını sağlamak.
l) Faaliyetler konusunda eğitim, denetim ve kontrol dâhil yaptığı her türlü işi kayıt altına almak, bu kayıtları 5 yıl süreyle saklamak ve talep edilmesi halinde İdareye ibraz etmek.
m) İşletmede görevi ile ilgili yapacağı denetlemelerde; denetlenen kişi ve işlerle ilgili tarih ve saat belirterek kayıt tutmak.
n) Herhangi bir tehlikenin söz konusu olduğu durumlarda tehlike giderilene kadar yapılan işi durdurmak, tehlikenin giderildiği durumda da işi kendi onayı ile başlatmak ve tehlike giderilene kadar geçen süreçteki her türlü aşamayı işletmeye veya yetkili mercilere yazılı olarak bildirmek.
o) Taşıma aracına yüklenen yükün ADR/RID hükümlerine uygun olarak; paketlenmesi, etiketlenmesi, işaretlenmesi ve yüklenmesiyle ilgili iş ve işlemlere ilişkin prosedürler belirlemek.
(3) TMGD, sorumlu olduğu işletmede taşıma, yükleme veya boşaltma sırasında meydana gelen bir kazanın cana, mala ve çevreye zarar vermesi durumunda; kaza hakkında bilgi toplayarak işletme yönetimine veya İdareye bir kaza raporu verir.
Gönderenin yükümlülükleri;
a) Gönderen, taşınmak üzere sevk edilen malı ADR hükümlerine uygun bir biçimde teslim etmek zorundadır. Ayrıca gönderen; a) Tehlikeli maddelerin taşınmasının, Bakanlıktan uygun yetki belgesi almış olanlarca yapılmasını ve özel izin gereken durumlarda bu iznin alınmış olmasını sağlamakla,
b) Tehlikeli malların ADR hükümlerine uygun olarak sınıflandırılmış bir şekilde taşınmasını sağlamakla,
c) Taşımacıya ADR Bölüm 5.4.3’te belirtildiği şekilde hazırlanmış yazılı talimatı ve taşıma için gerekli olan; taşıma evrakı, izinler, onaylar, bildiriler, sertifikalar ve diğer belgeleri vermekle,
ç) Yükün yapısına ve özelliklerine uygun araç kullanılmasını sağlamakla,
d) Taşıma şekli ve taşıma kısıtlamalarına uygun hareket etmekle,
e) Boş durumdaki temizlenmemiş ve dezenfekte edilmemiş tankerler, mobil tanklar, tüplü gaz tankeri, çok bölmeli gaz konteyner, tank konteynerler ve taşınabilir tanklar gibi araçlar ile büyük veya küçük konteynerlerinde uygun olarak işaretlenmiş, etiketlenmiş olmasını ve boş durumdaki temizlenmemiş tankerlerin doluları kadar sızdırmaz olmasını sağlamakla,
f) İzlenecek güzergâhlar ile ilgili gerekli bilgileri vermekle,
g) ADR Bölüm 1.4.2.1’de yer alan diğer yükümlülükleri yerine getirmekle, yükümlüdür.
Paketleyenin yükümlülükleri;
a) Paketleme ve birlikte paketleme ile ilgili mevzuatına ve kurallarına,
b) Paketleri taşınmaya hazırlıyorsa, paketleri işaretleme ve etiketleme ile ilgili mevzuatına ve kurallarına,
c) 1.4.3.2’de yer alan diğer kurallarına, uymakla yükümlüdür.
Yükleyenin yükümlülükleri;
a) Tehlikeli maddeleri, ancak ADR hükümlerine uygun şartların sağlanmış olması halinde taşıta yüklemekle,
b) Paketlenmiş tehlikeli maddeleri ya da temizlenmemiş boş paketleri taşımacıya verirken paketlerin zarar görüp görmediğini kontrol etmekle,
c) Hasarlı veya sızdırma riski taşıyan ya da boş temizlenmemiş tehlikeli madde paketini hasar giderilene kadar yüklememekle,
ç) Tehlikeli maddelerin yüklenmesi ve elleçlenmesi ile ilgili mevzuata ve özel kurallara uymakla,
d) Paketler ve ekipman üzerinde bulunması gereken tehlike işaretleri ve etiketlerin bulunmasını ve bulundurulmasını sağlamakla,
e) Tehlikeli maddeleri konteynere yükledikten sonra konteynerin gerekli tehlike işaretleri ile işaretlenmesini ve etiketlendirilmesini sağlamakla,
f) Paketleri yüklerken, araç içinde var olan diğer yükleri de göz önüne alarak, birlikte yükleme yasaklarına ve ayrıca besin ve gıda maddelerinin ya da hayvan yemlerinin ayrı tutulması kurallarına uymakla,
g) Taşınan tehlikeli madde, maddenin UN Numarası, taşımada kullanılan resmi adı ve eğer mümkünse paketleme grubu ile ilgili olarak sürücüyü bilgilendirmekle,
ğ) ADR Bölüm 3.4’e göre sınırlı miktarda ambalajlanan tehlikeli maddelere ilişkin muafiyetler kapsamında taşıma yapılıyorsa; paketlerin üzerine sınırlı miktar etiketi ve UN numarasını bulundurmakla,
h) Tehlikeli maddeleri yükleyecek personelin bu konuda eğitim almış olmasını sağlamak ve gerektiğinde bu eğitim belgelerini ibraz etmekle,
ı) Taşıtlara yükleme yaptığı sırada taşıtların yakın çevresinde ateş yakılmasına, açık ışıklandırma yapılmasına ve sigara içilmesine izin vermemekle, kıvılcım çıkma özelliğine sahip cisimler bulundurmamakla ve bu özelliğe sahip giysilerle çalışmaya müsaade etmemekle,
i) Araçlara yüklenecek tehlikeli maddelerin ADR Bölüm 7.5.7’de belirtilen yükleme emniyet kurallarına göre yapılmasını sağlamakla,
j) ADR Bölüm 1.4.3.1’de yer alan hükümleri yerine getirmekle, yükümlüdür.
Dolduranın yükümlülükleri;
a) Dolum öncesinde, tankların ve gerekli ekipmanın teknik olarak eksiksiz ve taşımaya uygun olmasını sağlamakla,
b) Tehlikeli madde taşınmasında kullanılan taşıtların, tankların ve ekipmanın test, muayene ve kontrol sürelerinin geçerliliğini kontrol etmekle,
c) Dolumu yapılacak tehlikeli maddelere uygun olan ve bu hususta uygunluk belgesi bulunan tanklara dolum yapmakla,
ç) Dolum esnasında birlikte yükleme kurallarına uygun hareket etmekle,
d) Doldurulan madde için izin verilen azami doldurma oranını (doldurma derecesi) ve azami dolum hacim oranını geçmemekle,
e) Dolumu yaptıktan sonra tankın kapak bölümlerinin sızdırmazlığını kontrol etmekle,
f) Doldurulan tehlikeli maddelerin tankın dış yüzeyine bulaşmadığını kontrol etmekle,
g) Tehlikeli maddeleri taşınması için hazırlarken, turuncu ikaz levhalarının, plakaların ya da etiketlerin tank, taşıt, tank konteyner, büyük ve küçük konteynerlerin yanı sıra tehlikeli madde paketlerinin de üzerine kurallara uygun bir biçimde takılmasını sağlamakla,
ğ) Taşıtlara dolum yaptığı sırada, taşıtların yakın çevresinde ateş yakılmasına, açık ışıklandırma yapılmasına ve sigara içilmesine izin vermemekle, kıvılcım çıkma özelliğine sahip cisimler bulundurmamakla ve bu özelliğe sahip giysiler ile çalışmaya müsaade etmemekle,
h) ADR Bölüm 1.4.3.3’te yer alan diğer hükümleri yerine getirmekle, yükümlüdür.
Taşımacının yükümlülükleri;
a) Taşınacak olan tehlikeli maddelerin taşınma aşamasında bu Yönetmelik hükümlerine uygun olduğunu kontrol etmekle,
b) Taşıma için gerekli olan tüm belgelerin taşıtta eksiksiz ve doğru olarak bulunmasını sağlamakla,
c) Taşıtlarda, mobil tanklarda ve yüklerde görsel olarak belirgin sızıntı, çatlak ya da eksik ekipman olmadığını kontrol etmekle,
ç) Tanker, mobil tank, tüplü gaz tankeri, çok bölmeli gaz konteyneri, hareketli tank ve tank konteynerlerin test, muayene ve kontrol sürelerinin dolup dolmadığını kontrol etmekle,
d) Taşıtların istiap hadlerine uygun olarak yüklenmesini sağlamakla,
e) Tehlike etiketlerinin ve işaretlerinin taşıtların üstüne takılmasını sağlamakla,
f) Araç sürücüsü için yazılı talimatlarda belirtilmiş olan teçhizatların araçta bulunmasını sağlamakla,
g) Taşıma belgeleri ve beraberinde bulunması gereken belgeleri incelemek ve taşıt, konteyner ve yükün bunlara uygun olmasını sağlamakla,
ğ) Tankerlerin ADR’de tanımlanmış olan amaçların dışında kullanılmasını önlemekle,
h) Sürücüye yazılı talimatları vererek okumasını ve anlamasını ve gerektiği şekilde uygulayabilmesini sağlamakla,
ı) Taşınan madde ile ilgili varsa miktar sınırlamalarına uymakla,
i) Taşınan tehlikeli maddenin özelliğine uygun ve geçerli Tehlikeli Mal Taşımacılığı Sürücü Eğitim Sertifikası (SRC5)/ADR Şoför Eğitim Sertifikasına sahip sürücüleri istihdam etmekle,
j) Yaptığı taşımalarda meydana gelen kazalarla ilgili olarak, ADR hükümlerine göre hazırlanmış bir raporu kaza tarihinden itibaren en geç otuz gün içerisinde Bakanlığa vermekle,
k) Bu Yönetmelikte belirtilen şartlardan herhangi birinin ihlal edilmiş olduğunu tespit ederse, söz konusu ihlal giderilinceye kadar taşımayı başlatmamakla,
l) Taşıma sırasında, taşımanın güvenliğini tehlikeye sokacak bir ihlal oluşursa, trafik güvenliği, gönderilen maddenin güvenliği ve kamu güvenliği bakımından, taşımayı söz konusu ihlal ortadan kaldırılıncaya kadar, derhal durdurmakla, taşımayı ancak gerekli şartlar yerine getirildiği takdirde devam ettirmekle,
m) Yüke uygun olan tank veya konteynerlerin kullanılmasını sağlamakla,
n) Taşıtlara yükleme ve boşaltma yapıldığı sırada taşıtların yakın çevresinde ateş yakılmasına, açık ışıklandırma yapılmasına ve sigara içilmesine izin vermemekle, kıvılcım çıkma özelliğine sahip cisimler bulundurmamakla ve bu özelliğe sahip giysiler ile çalışmaya müsaade etmemekle,
o) ADR Bölüm 1.4.2.2’de yer alan hükümleri yerine getirmekle, yükümlüdür.
Alıcının yükümlülükleri;
a) Yükün teslim alınmasına engel bir durum olmadıkça yükün kabulünü ertelememekle,
b) Kullanılan taşıt ve konteynerlerin boşaltıldıktan sonra öngörülen fiziksel ve kimyasal temizlik işlemlerinin ADR hükümlerine uygun olarak yerine getirilmesini, bu işlemlerden sonra aracın üzerindeki tehlike işaretlerinin çıkartılmasını ve boşaltma, temizleme, zehirden arındırma gibi işlerde diğer kişilerin hizmetlerinden yararlanıyorsa, ADR hükümlerine uygun tedbirlerin alınmasını sağlamakla,
c) Konteyner kullanılması durumunda, ADR hükümlerinin ihlal edildiğinin tespit edilmesi halinde, ihlal durumu düzeltilmeden konteyneri taşıyıcıya teslim etmemekle,
ç) Boşaltım alanında güvenlik önlemlerinin tam olarak alınmış olmasını sağlamakla ve boşaltma işleminde kullanılan donanımın düzgün olarak çalıştığını kontrol etmekle,
d) Taşıtlardan boşaltma yapıldığı sırada taşıtların yakın çevresinde ateş yakılmasına, açık ışıklandırma yapılmasına ve sigara içilmesine izin vermemekle, kıvılcım çıkma özelliğine sahip cisimler bulundurmamakla ve bu özelliklere sahip giysiler ile çalışmaya müsaade etmemekle,
e) ADR Bölüm 1.4.2.3’te yer alan diğer hükümleri yerine getirmekle, yükümlüdür.
Boşaltanın yükümlülükleri;
a) Boşaltma öncesinde paket, konteyner, tank veya araç bilgileri ile sevkiyat belgelerinde yer alan ilgili bilgileri karşılaştırarak doğru yükün boşaltılacağını tespit etmekle,
b) Boşaltma öncesinde ve sırasında pakette, tankta, araçta veya konteynerde boşaltma işlemini tehlikeye sokacak ölçüde bir tahribatın olup olmadığını kontrol etmekle,
c) Bu maddenin (b) bendinde belirtilen olumsuz bir durumun tespiti halinde, gerekli önlemler alınıncaya kadar boşaltma işlemine ara vermekle,
ç) Tank, taşıt ve konteynerin boşaltılması sırasında; 1) Boşaltma işlemi esnasında tankın, taşıtın veya konteynerin dışına bulaşan tehlikeli artıklardan arındırılmasını sağlamakla, 2) Vana ve kontrol kapaklarının güvenli bir şekilde kapatılmasını hemen sağlamakla.
d) Taşımayı gerçekleştiren taşıt veya konteynerin ADR’de öngörülen temizleme ve arındırma işlemlerinin yapılmasını sağlamakla,
e) Tehlikeli maddelerin taşınmasını takiben konteynerin tamamen boşaltılmış, temizlenmiş, arındırılmış olması durumunda, ADR Bölüm 5.3 kapsamındaki tehlike işaretlerini konteynerin üzerinden kaldırmakla,
f) Boşaltma işlemi devam ederken taşıtların yakın çevresinde ateş yakılmasına, açık ışıklandırma yapılmasına ve sigara içilmesine izin vermemekle, kıvılcım çıkma özelliğine sahip cisimler bulundurmamakla ve bu özelliğe sahip giysiler ile çalışmaya müsaade etmemekle,
g) Paket, tank, taşıt veya konteynerin boşaltılması sırasında diğer üçüncü kişilerden hizmet alınması durumunda, bu işlemi gerçekleştiren kişiler tarafından boşaltma öncesinde, sırasında ve sonrasında ADR gereklerine uygun tedbirlerin alındığını kontrol etmekle,
ğ) ADR Bölüm 1.4.3.7’de yer alan hükümleri yerine getirmekle, yükümlüdür.
İDO ADR TEHLİKELİ MADDE FAALİYET BELGESİ DÜZENLENMESİNE İLİŞKİN USUL VE ESASLAR HAKKINDA YÖNERGE.pdf
İDO ADR Danışmalık firması olarak bu süreçte sizlere hizmet vermekten onur duyarız.
Bilindiği üzere; “Tehlikeli Madde Güvenlik Danışmanlığı Hakkında Tebliğ” 22 Mayıs 2014 tarih ve 29007 sayılı Resmi Gazete’ de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. Tehlikeli Maddelerin Karayoluyla Taşınması Hakkında Yönetmelik hükümlerine göre; işletmelerin Tehlikeli Madde Güvenlik Danışmanı istihdam etme veya tehlikeli madde güvenlik danışmanından hizmet alma zorunluluğu 30/6/2015 tarihinden itibaren başlayacaktır.
Bu bağlamda,Tebliğ’in İşletmelerin sorumlulukları ve yükümlülükleri başlıklı 27 inci maddesinin beşinci fıkrasının göre, Tebliğ kapsamında faaliyet gösteren işletmeler; istihdam edeceği veya hizmet alacağı Tehlikeli Madde Güvenlik Danışmanları (TMGD) ile yaptığı sözleşmeyi veya sözleşmesine son verdiği kişi/kişileri 30 (otuz)gün içerisinde İdareye bildirmekle yükümlülükleri bulunmaktadır.
Bakanlığımızca,işletmelerin bu yükümlülüklerini yerine getirebilmeleri için e-devlet sistemi üzerinden bir TMGD–KATİP (Kayıt, Takip ve İzleme Programı) adı altında bir bilgisayar programı hazırlanarak tarafların kullanıma açılmıştır. İşletmelerin temsile yetkili olan kişisinin e-devlet şifresiyle hazırlanan bilgisayar programına girerek anlaşmaya vardıkları daimi veya sözleşmeli olarak istihdam edecekleri TMGD bilgi girişleri ile TMGD’lerle yapılan anlaşmanın fesih işlemlerini; Ulaştırma Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı/Tehlikeli Madde Güvenlik Danışmanlığı (TMGD) işlemleri/TMGD–Firma Anlaşma İşlemleri (Firma Girişi) üzerinden gerçekleştirebileceklerdir.
Aynı şekilde TMGD’ler kendilerine ait e-devlet şifresi ile hazırlanan bilgisayar programına girerek, daimi veya sözleşmeli istihdam edilecekleri işletmelere ait bilgi girişlerini veya fesih işlemlerini; Ulaştırma Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı/Tehlikeli Madde Güvenlik Danışmanlığı (TMGD) işlemleri/TMGD–Firma Anlaşma İşlemleri (TMGD Girişi) üzerinden gerçekleştirebileceklerdir.
Bakanlığımızca hazırlanan TMGD kayıt ve fesih işlemelerine ilişkin olarak hazırlanan www.turkiye.gov.tr adresinde yer alan TMGD–KATİP bilgisayar programına, işetmelerin temsile yetkilisininveya TMGD’lerin kendilerine ait e-devlet şifrelerini kullanarak, açılan sayfa üzerinden aşağıda yer alan sıra ve yazımız ekinde yer alan kullanım kılavuzu takip edilerek kayıt işlemleri gerçekleştirilebilecektir.
· 1- e-hizmetler
· 2- Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı
· 3- Tehlikeli Madde Güvenlik Danışmanlığı (TMGD) İşlemleri
· 4- TMGD – Firma Anlaşma İşlemleri(Firma Girişi)
· 5- TMGD – Firma Anlaşma İşlemleri (TMGD Girişi)
· TMGD Firma Anlaşma Sistem Kılavuzu
Bakanlığımızca e-devlet üzerinden yukarıda zikredilen bilgisayar programı hazırlanması ve TMGD’lere ait bütün iş ve işlemlerin bu program üzerinde yürütülecek olması nedeniyle; işletmelerin Tebliğ’in 27 inci maddesinin beşinci maddesinin (a) bendine göre, TMGD’ler ile yapılan daimi istihdam veya sözleşmeli istihdam etme bilgileri ile fesih bilgilerinin ıslak imzalı olarak Bakanlığımıza gönderilmesi gerekli görülmemektedir. Söz konusu bilgi ve belgelerin Bakanlığımıza gönderilmesi halinde işleme alınmayacaktır.
Ayrıca, Tebliğ’in Tehlikeli madde güvenlik danışmanın görev ve yükümlülükleri başlıklı 23 üncü maddesinin ikinci fıkrasının ( c) bendine göre TMGD’lerin hazırlayacağı yıllık faaliyet raporu yazılımı ile yine aynı maddenin üçüncü fıkrasına göre idareye bildireceği kaza raporu yazılımı çalışmaları halen devam etmekte olup, yazılımların tamamlanmasına müteakip Genel Müdürlüğümüzün www.tmkt.gov.tr adresinde duyurularak, e-devlet üzerinden kullanıma açılacaktır.
İlgililere duyurulur...
Tebliğe göre, tehlikeli madde taşımacılığı sürecinde yer alan ve bir takvim yılı içerisinde net elli ton ve üstü miktarlarda işlem yapan ve miktarına bakılmaksızın ADR Bölüm 1.1.3.6.3’te yer alan tablodaki taşıma kategorisi sıfır olan tehlikeli maddelerle iştigal eden ve tehlikeli madde taşımacılığı sürecinde yer alan, gönderen, paketleyen, yükleyen, dolduran ve boşaltan olarak faaliyette bulunan işletmeler 30 Haziran 2015’ten itibaren Tehlikeli Madde Güvenlik Danışmanı çalıştırmak zorundadır.
Yönetmelik kapsamındaki firmalar 30 Haziran 2015 tarihine kadar faaliyetlerini ADR’ye uygun hale getirmek durumundadırlar.
Bu süreçte izlenmesi gereken yol haritası şu şekilde olacaktır:
- Firmanın tehlikeli madde faaliyet belgesi alması zorunluluğun tespiti
- Tehlikeli madde faaliyet belgesi başvurusu
- Muafiyetlerin, sınırlı ve istinai miktarda taşıma imkanlarının tespiti
- Ambalajlar, araçlar ve tanklarla ilgili zorunlulukların yerine getirilmesi
- Ambalajlar için ADR’ye uygun etiketlerin kullanımı
- Araçlarda ve taşıma birimlerinde ADR’ye uygun plakaların kullanımı
- Faaliyet kapsamı içindeki tehlikeli maddelere uygun ambalaj veya tankların tespiti
- Ambalajlar, tanklar ve taşıma birimleri için test ve muayene gerekliliklerinin yerine
getirilmesi
- Personele gerekli eğitimlerin verilmesi
- Yıllık rapor taslaklarının oluşturulması
- Güvenlik Planlarının oluşturulması
TMGD (Tehlikeli Madde Güvenlik Danışmanlığı) Hizmeti
Tehlikeli madde güvenlik danışmanının görev ve yükümlülükleri
MADDE 23;
(1) Danışmanın asıl görevi, işletmenin başındaki kişinin sorumluluğu altında, yapılan işin gereklilikleri kapsamında en uygun araç ve faaliyetleri belirleyip kullanımını sağlayarak, en güvenli yolla bu faaliyetlerin yönetimini kolaylaştırmaktır.
(2) İşletme içerisindeki faaliyetler göz önüne alındığında, bir danışman başlıca aşağıdaki görevleri yapar:
a) Tehlikeli maddelerin taşınmasında uluslararası anlaşma ve sözleşme (ADR/RID) hükümlerine uyulduğunu izlemek.
b) Tehlikeli maddelerin ADR/RID hükümlerine göre taşınması hususunda işletmeye öneriler sunmak.
c) İşletmenin tehlikeli maddelerin taşınması ile ilgili yıllık faaliyet raporunu, yıl sonu itibariyle ilk üç ay içerisinde hazırlamak ve elektronik ortamında İdare’ye ibraz etmek.
ç) Taşınacak tehlikeli maddelere ilişkin ADR’deki zorunluluklar ile uygunluk prosedürlerini belirlemek.
d) İşletmenin faaliyet konusu olan tehlikeli maddelerin taşınmasında kullanacağı taşıma araçları satın alınırken rehberlik etmek.
e) Tehlikeli maddelerin taşınması, yüklenmesi ve boşaltımında kullanılan teçhizatın kontrolüyle ilgili prosedürleri belirlemek.
f) Ulusal ve uluslararası mevzuat ve bunlarda yapılan değişiklikler hakkında, işletme çalışanlarına göreve yönelik eğitim vermek veya almalarını sağlamak ve bu eğitimin kayıtlarını muhafaza etmek.
g) Tehlikeli maddelerin taşınması, yüklenmesi veya boşaltılması sırasında bir kaza veya güvenliği etkileyecek muhtemel bir olay meydana gelmesi durumunda uygulanacak acil durum prosedürlerini belirlemek, çalışanlara bunlarla ilgili tatbikatları periyodik olarak yaptırmak ve bunların kayıtlarını tutmak.
ğ) Kazaların veya ciddi ihlallerin tekrar oluşmasını önleyecek tedbirlerin alınmasını sağlamak.
h) Alt yüklenicilerin veya üçüncü tarafların seçiminde ve çalıştırılmasında tehlikeli maddelerin taşınmasıyla ilgili mevzuatın öngördüğü özel şartların dikkate alınmasını sağlamak.
ı) Tehlikeli maddelerin taşınması, doldurulması veya boşaltılmasında yer alan çalışanların, operasyonel prosedürler ve talimatlar hakkında bilgiye sahip olmalarını sağlamak.
i) Tehlikeli malların taşınması, yüklenmesi veya boşaltılmasında muhtemel risklere karşı hazırlıklı olmak için, ilgili personelin farkındalığını artırmaya yönelik önlemler almak.
j) Tehlikeli maddenin sınıfına göre taşıma sırasında taşıtta bulunması gereken doküman ve güvenlik teçhizatlarının taşıma aracında bulundurulmasına yönelik talimatları oluşturmak.
k) İşletme güvenlik planını hazırlayarak planın uygulanmasını sağlamak.
l) Faaliyetler konusunda eğitim, denetim ve kontrol dâhil yaptığı her türlü işi kayıt altına almak, bu kayıtları 5 yıl süreyle saklamak ve talep edilmesi halinde İdareye ibraz etmek.
m) İşletmede görevi ile ilgili yapacağı denetlemelerde; denetlenen kişi ve işlerle ilgili tarih ve saat belirterek kayıt tutmak.
n) Herhangi bir tehlikenin söz konusu olduğu durumlarda tehlike giderilene kadar yapılan işi durdurmak, tehlikenin giderildiği durumda da işi kendi onayı ile başlatmak ve tehlike giderilene kadar geçen süreçteki her türlü aşamayı işletmeye veya yetkili mercilere yazılı olarak bildirmek.
o) Taşıma aracına yüklenen yükün ADR/RID hükümlerine uygun olarak; paketlenmesi, etiketlenmesi, işaretlenmesi ve yüklenmesiyle ilgili iş ve işlemlere ilişkin prosedürler belirlemek.
(3) TMGD, sorumlu olduğu işletmede taşıma, yükleme veya boşaltma sırasında meydana gelen bir kazanın cana, mala ve çevreye zarar vermesi durumunda; kaza hakkında bilgi toplayarak işletme yönetimine veya İdareye bir kaza raporu verir.
Gönderenin yükümlülükleri;
a) Gönderen, taşınmak üzere sevk edilen malı ADR hükümlerine uygun bir biçimde teslim etmek zorundadır. Ayrıca gönderen; a) Tehlikeli maddelerin taşınmasının, Bakanlıktan uygun yetki belgesi almış olanlarca yapılmasını ve özel izin gereken durumlarda bu iznin alınmış olmasını sağlamakla,
b) Tehlikeli malların ADR hükümlerine uygun olarak sınıflandırılmış bir şekilde taşınmasını sağlamakla,
c) Taşımacıya ADR Bölüm 5.4.3’te belirtildiği şekilde hazırlanmış yazılı talimatı ve taşıma için gerekli olan; taşıma evrakı, izinler, onaylar, bildiriler, sertifikalar ve diğer belgeleri vermekle,
ç) Yükün yapısına ve özelliklerine uygun araç kullanılmasını sağlamakla,
d) Taşıma şekli ve taşıma kısıtlamalarına uygun hareket etmekle,
e) Boş durumdaki temizlenmemiş ve dezenfekte edilmemiş tankerler, mobil tanklar, tüplü gaz tankeri, çok bölmeli gaz konteyner, tank konteynerler ve taşınabilir tanklar gibi araçlar ile büyük veya küçük konteynerlerinde uygun olarak işaretlenmiş, etiketlenmiş olmasını ve boş durumdaki temizlenmemiş tankerlerin doluları kadar sızdırmaz olmasını sağlamakla,
f) İzlenecek güzergâhlar ile ilgili gerekli bilgileri vermekle,
g) ADR Bölüm 1.4.2.1’de yer alan diğer yükümlülükleri yerine getirmekle, yükümlüdür.
Paketleyenin yükümlülükleri;
a) Paketleme ve birlikte paketleme ile ilgili mevzuatına ve kurallarına,
b) Paketleri taşınmaya hazırlıyorsa, paketleri işaretleme ve etiketleme ile ilgili mevzuatına ve kurallarına,
c) 1.4.3.2’de yer alan diğer kurallarına, uymakla yükümlüdür.
Yükleyenin yükümlülükleri;
a) Tehlikeli maddeleri, ancak ADR hükümlerine uygun şartların sağlanmış olması halinde taşıta yüklemekle,
b) Paketlenmiş tehlikeli maddeleri ya da temizlenmemiş boş paketleri taşımacıya verirken paketlerin zarar görüp görmediğini kontrol etmekle,
c) Hasarlı veya sızdırma riski taşıyan ya da boş temizlenmemiş tehlikeli madde paketini hasar giderilene kadar yüklememekle,
ç) Tehlikeli maddelerin yüklenmesi ve elleçlenmesi ile ilgili mevzuata ve özel kurallara uymakla,
d) Paketler ve ekipman üzerinde bulunması gereken tehlike işaretleri ve etiketlerin bulunmasını ve bulundurulmasını sağlamakla,
e) Tehlikeli maddeleri konteynere yükledikten sonra konteynerin gerekli tehlike işaretleri ile işaretlenmesini ve etiketlendirilmesini sağlamakla,
f) Paketleri yüklerken, araç içinde var olan diğer yükleri de göz önüne alarak, birlikte yükleme yasaklarına ve ayrıca besin ve gıda maddelerinin ya da hayvan yemlerinin ayrı tutulması kurallarına uymakla,
g) Taşınan tehlikeli madde, maddenin UN Numarası, taşımada kullanılan resmi adı ve eğer mümkünse paketleme grubu ile ilgili olarak sürücüyü bilgilendirmekle,
ğ) ADR Bölüm 3.4’e göre sınırlı miktarda ambalajlanan tehlikeli maddelere ilişkin muafiyetler kapsamında taşıma yapılıyorsa; paketlerin üzerine sınırlı miktar etiketi ve UN numarasını bulundurmakla,
h) Tehlikeli maddeleri yükleyecek personelin bu konuda eğitim almış olmasını sağlamak ve gerektiğinde bu eğitim belgelerini ibraz etmekle,
ı) Taşıtlara yükleme yaptığı sırada taşıtların yakın çevresinde ateş yakılmasına, açık ışıklandırma yapılmasına ve sigara içilmesine izin vermemekle, kıvılcım çıkma özelliğine sahip cisimler bulundurmamakla ve bu özelliğe sahip giysilerle çalışmaya müsaade etmemekle,
i) Araçlara yüklenecek tehlikeli maddelerin ADR Bölüm 7.5.7’de belirtilen yükleme emniyet kurallarına göre yapılmasını sağlamakla,
j) ADR Bölüm 1.4.3.1’de yer alan hükümleri yerine getirmekle, yükümlüdür.
Dolduranın yükümlülükleri;
a) Dolum öncesinde, tankların ve gerekli ekipmanın teknik olarak eksiksiz ve taşımaya uygun olmasını sağlamakla,
b) Tehlikeli madde taşınmasında kullanılan taşıtların, tankların ve ekipmanın test, muayene ve kontrol sürelerinin geçerliliğini kontrol etmekle,
c) Dolumu yapılacak tehlikeli maddelere uygun olan ve bu hususta uygunluk belgesi bulunan tanklara dolum yapmakla,
ç) Dolum esnasında birlikte yükleme kurallarına uygun hareket etmekle,
d) Doldurulan madde için izin verilen azami doldurma oranını (doldurma derecesi) ve azami dolum hacim oranını geçmemekle,
e) Dolumu yaptıktan sonra tankın kapak bölümlerinin sızdırmazlığını kontrol etmekle,
f) Doldurulan tehlikeli maddelerin tankın dış yüzeyine bulaşmadığını kontrol etmekle,
g) Tehlikeli maddeleri taşınması için hazırlarken, turuncu ikaz levhalarının, plakaların ya da etiketlerin tank, taşıt, tank konteyner, büyük ve küçük konteynerlerin yanı sıra tehlikeli madde paketlerinin de üzerine kurallara uygun bir biçimde takılmasını sağlamakla,
ğ) Taşıtlara dolum yaptığı sırada, taşıtların yakın çevresinde ateş yakılmasına, açık ışıklandırma yapılmasına ve sigara içilmesine izin vermemekle, kıvılcım çıkma özelliğine sahip cisimler bulundurmamakla ve bu özelliğe sahip giysiler ile çalışmaya müsaade etmemekle,
h) ADR Bölüm 1.4.3.3’te yer alan diğer hükümleri yerine getirmekle, yükümlüdür.
Taşımacının yükümlülükleri;
a) Taşınacak olan tehlikeli maddelerin taşınma aşamasında bu Yönetmelik hükümlerine uygun olduğunu kontrol etmekle,
b) Taşıma için gerekli olan tüm belgelerin taşıtta eksiksiz ve doğru olarak bulunmasını sağlamakla,
c) Taşıtlarda, mobil tanklarda ve yüklerde görsel olarak belirgin sızıntı, çatlak ya da eksik ekipman olmadığını kontrol etmekle,
ç) Tanker, mobil tank, tüplü gaz tankeri, çok bölmeli gaz konteyneri, hareketli tank ve tank konteynerlerin test, muayene ve kontrol sürelerinin dolup dolmadığını kontrol etmekle,
d) Taşıtların istiap hadlerine uygun olarak yüklenmesini sağlamakla,
e) Tehlike etiketlerinin ve işaretlerinin taşıtların üstüne takılmasını sağlamakla,
f) Araç sürücüsü için yazılı talimatlarda belirtilmiş olan teçhizatların araçta bulunmasını sağlamakla,
g) Taşıma belgeleri ve beraberinde bulunması gereken belgeleri incelemek ve taşıt, konteyner ve yükün bunlara uygun olmasını sağlamakla,
ğ) Tankerlerin ADR’de tanımlanmış olan amaçların dışında kullanılmasını önlemekle,
h) Sürücüye yazılı talimatları vererek okumasını ve anlamasını ve gerektiği şekilde uygulayabilmesini sağlamakla,
ı) Taşınan madde ile ilgili varsa miktar sınırlamalarına uymakla,
i) Taşınan tehlikeli maddenin özelliğine uygun ve geçerli Tehlikeli Mal Taşımacılığı Sürücü Eğitim Sertifikası (SRC5)/ADR Şoför Eğitim Sertifikasına sahip sürücüleri istihdam etmekle,
j) Yaptığı taşımalarda meydana gelen kazalarla ilgili olarak, ADR hükümlerine göre hazırlanmış bir raporu kaza tarihinden itibaren en geç otuz gün içerisinde Bakanlığa vermekle,
k) Bu Yönetmelikte belirtilen şartlardan herhangi birinin ihlal edilmiş olduğunu tespit ederse, söz konusu ihlal giderilinceye kadar taşımayı başlatmamakla,
l) Taşıma sırasında, taşımanın güvenliğini tehlikeye sokacak bir ihlal oluşursa, trafik güvenliği, gönderilen maddenin güvenliği ve kamu güvenliği bakımından, taşımayı söz konusu ihlal ortadan kaldırılıncaya kadar, derhal durdurmakla, taşımayı ancak gerekli şartlar yerine getirildiği takdirde devam ettirmekle,
m) Yüke uygun olan tank veya konteynerlerin kullanılmasını sağlamakla,
n) Taşıtlara yükleme ve boşaltma yapıldığı sırada taşıtların yakın çevresinde ateş yakılmasına, açık ışıklandırma yapılmasına ve sigara içilmesine izin vermemekle, kıvılcım çıkma özelliğine sahip cisimler bulundurmamakla ve bu özelliğe sahip giysiler ile çalışmaya müsaade etmemekle,
o) ADR Bölüm 1.4.2.2’de yer alan hükümleri yerine getirmekle, yükümlüdür.
Alıcının yükümlülükleri;
a) Yükün teslim alınmasına engel bir durum olmadıkça yükün kabulünü ertelememekle,
b) Kullanılan taşıt ve konteynerlerin boşaltıldıktan sonra öngörülen fiziksel ve kimyasal temizlik işlemlerinin ADR hükümlerine uygun olarak yerine getirilmesini, bu işlemlerden sonra aracın üzerindeki tehlike işaretlerinin çıkartılmasını ve boşaltma, temizleme, zehirden arındırma gibi işlerde diğer kişilerin hizmetlerinden yararlanıyorsa, ADR hükümlerine uygun tedbirlerin alınmasını sağlamakla,
c) Konteyner kullanılması durumunda, ADR hükümlerinin ihlal edildiğinin tespit edilmesi halinde, ihlal durumu düzeltilmeden konteyneri taşıyıcıya teslim etmemekle,
ç) Boşaltım alanında güvenlik önlemlerinin tam olarak alınmış olmasını sağlamakla ve boşaltma işleminde kullanılan donanımın düzgün olarak çalıştığını kontrol etmekle,
d) Taşıtlardan boşaltma yapıldığı sırada taşıtların yakın çevresinde ateş yakılmasına, açık ışıklandırma yapılmasına ve sigara içilmesine izin vermemekle, kıvılcım çıkma özelliğine sahip cisimler bulundurmamakla ve bu özelliklere sahip giysiler ile çalışmaya müsaade etmemekle,
e) ADR Bölüm 1.4.2.3’te yer alan diğer hükümleri yerine getirmekle, yükümlüdür.
Boşaltanın yükümlülükleri;
a) Boşaltma öncesinde paket, konteyner, tank veya araç bilgileri ile sevkiyat belgelerinde yer alan ilgili bilgileri karşılaştırarak doğru yükün boşaltılacağını tespit etmekle,
b) Boşaltma öncesinde ve sırasında pakette, tankta, araçta veya konteynerde boşaltma işlemini tehlikeye sokacak ölçüde bir tahribatın olup olmadığını kontrol etmekle,
c) Bu maddenin (b) bendinde belirtilen olumsuz bir durumun tespiti halinde, gerekli önlemler alınıncaya kadar boşaltma işlemine ara vermekle,
ç) Tank, taşıt ve konteynerin boşaltılması sırasında; 1) Boşaltma işlemi esnasında tankın, taşıtın veya konteynerin dışına bulaşan tehlikeli artıklardan arındırılmasını sağlamakla, 2) Vana ve kontrol kapaklarının güvenli bir şekilde kapatılmasını hemen sağlamakla.
d) Taşımayı gerçekleştiren taşıt veya konteynerin ADR’de öngörülen temizleme ve arındırma işlemlerinin yapılmasını sağlamakla,
e) Tehlikeli maddelerin taşınmasını takiben konteynerin tamamen boşaltılmış, temizlenmiş, arındırılmış olması durumunda, ADR Bölüm 5.3 kapsamındaki tehlike işaretlerini konteynerin üzerinden kaldırmakla,
f) Boşaltma işlemi devam ederken taşıtların yakın çevresinde ateş yakılmasına, açık ışıklandırma yapılmasına ve sigara içilmesine izin vermemekle, kıvılcım çıkma özelliğine sahip cisimler bulundurmamakla ve bu özelliğe sahip giysiler ile çalışmaya müsaade etmemekle,
g) Paket, tank, taşıt veya konteynerin boşaltılması sırasında diğer üçüncü kişilerden hizmet alınması durumunda, bu işlemi gerçekleştiren kişiler tarafından boşaltma öncesinde, sırasında ve sonrasında ADR gereklerine uygun tedbirlerin alındığını kontrol etmekle,
ğ) ADR Bölüm 1.4.3.7’de yer alan hükümleri yerine getirmekle, yükümlüdür.
İDO ADR TEHLİKELİ MADDE FAALİYET BELGESİ DÜZENLENMESİNE İLİŞKİN USUL VE ESASLAR HAKKINDA YÖNERGE.pdf
İDO ADR Danışmalık firması olarak bu süreçte sizlere hizmet vermekten onur duyarız.
Bilindiği üzere; “Tehlikeli Madde Güvenlik Danışmanlığı Hakkında Tebliğ” 22 Mayıs 2014 tarih ve 29007 sayılı Resmi Gazete’ de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. Tehlikeli Maddelerin Karayoluyla Taşınması Hakkında Yönetmelik hükümlerine göre; işletmelerin Tehlikeli Madde Güvenlik Danışmanı istihdam etme veya tehlikeli madde güvenlik danışmanından hizmet alma zorunluluğu 30/6/2015 tarihinden itibaren başlayacaktır.
Bu bağlamda,Tebliğ’in İşletmelerin sorumlulukları ve yükümlülükleri başlıklı 27 inci maddesinin beşinci fıkrasının göre, Tebliğ kapsamında faaliyet gösteren işletmeler; istihdam edeceği veya hizmet alacağı Tehlikeli Madde Güvenlik Danışmanları (TMGD) ile yaptığı sözleşmeyi veya sözleşmesine son verdiği kişi/kişileri 30 (otuz)gün içerisinde İdareye bildirmekle yükümlülükleri bulunmaktadır.
Bakanlığımızca,işletmelerin bu yükümlülüklerini yerine getirebilmeleri için e-devlet sistemi üzerinden bir TMGD–KATİP (Kayıt, Takip ve İzleme Programı) adı altında bir bilgisayar programı hazırlanarak tarafların kullanıma açılmıştır. İşletmelerin temsile yetkili olan kişisinin e-devlet şifresiyle hazırlanan bilgisayar programına girerek anlaşmaya vardıkları daimi veya sözleşmeli olarak istihdam edecekleri TMGD bilgi girişleri ile TMGD’lerle yapılan anlaşmanın fesih işlemlerini; Ulaştırma Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı/Tehlikeli Madde Güvenlik Danışmanlığı (TMGD) işlemleri/TMGD–Firma Anlaşma İşlemleri (Firma Girişi) üzerinden gerçekleştirebileceklerdir.
Aynı şekilde TMGD’ler kendilerine ait e-devlet şifresi ile hazırlanan bilgisayar programına girerek, daimi veya sözleşmeli istihdam edilecekleri işletmelere ait bilgi girişlerini veya fesih işlemlerini; Ulaştırma Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı/Tehlikeli Madde Güvenlik Danışmanlığı (TMGD) işlemleri/TMGD–Firma Anlaşma İşlemleri (TMGD Girişi) üzerinden gerçekleştirebileceklerdir.
Bakanlığımızca hazırlanan TMGD kayıt ve fesih işlemelerine ilişkin olarak hazırlanan www.turkiye.gov.tr adresinde yer alan TMGD–KATİP bilgisayar programına, işetmelerin temsile yetkilisininveya TMGD’lerin kendilerine ait e-devlet şifrelerini kullanarak, açılan sayfa üzerinden aşağıda yer alan sıra ve yazımız ekinde yer alan kullanım kılavuzu takip edilerek kayıt işlemleri gerçekleştirilebilecektir.
· 1- e-hizmetler
· 2- Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı
· 3- Tehlikeli Madde Güvenlik Danışmanlığı (TMGD) İşlemleri
· 4- TMGD – Firma Anlaşma İşlemleri(Firma Girişi)
· 5- TMGD – Firma Anlaşma İşlemleri (TMGD Girişi)
· TMGD Firma Anlaşma Sistem Kılavuzu
Bakanlığımızca e-devlet üzerinden yukarıda zikredilen bilgisayar programı hazırlanması ve TMGD’lere ait bütün iş ve işlemlerin bu program üzerinde yürütülecek olması nedeniyle; işletmelerin Tebliğ’in 27 inci maddesinin beşinci maddesinin (a) bendine göre, TMGD’ler ile yapılan daimi istihdam veya sözleşmeli istihdam etme bilgileri ile fesih bilgilerinin ıslak imzalı olarak Bakanlığımıza gönderilmesi gerekli görülmemektedir. Söz konusu bilgi ve belgelerin Bakanlığımıza gönderilmesi halinde işleme alınmayacaktır.
Ayrıca, Tebliğ’in Tehlikeli madde güvenlik danışmanın görev ve yükümlülükleri başlıklı 23 üncü maddesinin ikinci fıkrasının ( c) bendine göre TMGD’lerin hazırlayacağı yıllık faaliyet raporu yazılımı ile yine aynı maddenin üçüncü fıkrasına göre idareye bildireceği kaza raporu yazılımı çalışmaları halen devam etmekte olup, yazılımların tamamlanmasına müteakip Genel Müdürlüğümüzün www.tmkt.gov.tr adresinde duyurularak, e-devlet üzerinden kullanıma açılacaktır.
İlgililere duyurulur...